Blog
Lavanta Bitkisi Nedir? Faydaları Nelerdir
Tem
Lavanta deyip geçmeyin….
Lavanta, Latince’de yıkamak anlamına gelen ‘lavare’ kelimesinden türemiş “Lavandula” ismiyle bilinir. Ballıbabagiller familyasındandır. Haziran ve Temmuz aylarında göz alıcı güzellikte ve ahenkli çiçekler açan yarı çalımsı çok yıllık bir bitkidir. Lavantanın anavatanı Akdeniz ülkeleridir. Tüm Avrupa, Akdeniz ve de Ege denizi kıyılarında bol miktarda doğal koşullarda yetişir. Antik Yunan ve Roma İmparatorluklarında kutsal kabul edilir ve tapınaklarda demet demet lavanta bulundurulurdu. Damıtma ile elde edilen yağı ise pahalılığından ötürü ancak asiller ve zenginler tarafından kullanılan bir statü sembolü idi. Günümüzde de mor rengi ve müthiş kokusuyla, güzelliğin, zarafetin ve hoşluğun sembolüdür. Farklı aroması, enfes kokusuyla salatalarda zengin tatlar elde etmek için müthiş bir çeşnidir, et balık ve tavuk yemeklerinde sıkça kullanılır. Nefese tazelik verdiğinden temiz ve ferahlatıcı bir tadı vardır. Lavanta bitkisini yakından tanımayanlar onun bu enfes kokusunun sadece çiçeklerinde olduğunu sanabilir. Oysa lavantanın yaprakları ve yaprak sapları da aynı muhteşem kokuya sahiptir. Lavanta yağı çiçek, sap ve yapraktan elde edilir.
Lavanta çiçekleri çok eski çağlardan itibaren tıbbi amaçlı olarak kullanılmıştır. Bunlarda en önemlisi savaş sırasında birçok ordunun yaraları dezenfekte etmek için lavanta kullanmış olmasıdır. Ayrıca 2. Dünya Savaşı esnasında İngiliz askerleri güneş çarpmalarından etkilenmemeleri için askerlerinin şapkalarına lavanta çiçekleri takmıştır. Bazı hastaneler ise dezenfekte için lavanta kullanmışlardır. Antibakteriel ve antifungal özelliklerinin yanında yaraların ve yanıkların çabuk iyileşmeleri için hastahanelerde ve evlerde kullanılmıştır.
Lavanta Faydaları
Lavanta doymamış yağlar açısından çok zengindir. A ve C vitaminleri açısından oldukça zengindir, belki de bu yüzden çok etkili bir antioksidan görevi üstelenmektedir. Bunun dışında protein, kalsiyum ve demir içermektedir. İçerdiği çok zengin besinler yardımıyla sağlığımıza birçok açıdan katkıda bulunan lavantanın faylarını şu şekilde sıralayabiliriz:
• Sinir Sistemi: Lavantanın sinir sistemi sağlığı için faydalı olan hoş kokusu asabiyet ve uykusuzluğa birebirdir. Uyurken yastığa bir iki damla damlatılan aromatik yağının yanısıra kurutulmuş çiçeklerinden yapılan yastıklar kullanıldığında uykuya dalmada yardımcı olabilir. Eskiler de bu amaçla yün ve pamuk yastıkların içine lavanta da katarlarmış. Masaj yağı olarak taşıyıcı bir yağ ile kullanıldığında ise rahatlatıcı gevşetici bir masaj sağlar, kasları gevşetir ve kas ağrılarını gidermede etkilidir. Sakinleştirici ve yatıştırıcı kokusu ile stres ve depresyonda yardımcıdır.
• Cilt Sağlığı: Lavantanın antiseptik ve antifungal özellikleri cilt sağlığı bakımından harikalar yaratabilir. Özellikle lavantanın içerdiği esansiyel yağlar cilt problemlerinin giderilmesi için etkilidir.
Lavantanın cilt sağlığına sunduğu katkıların başında akne tedavisi başta gelir. Ayrıca cildi sakinleştirerek, kızarıklıkların ve tahrişlerin giderilmesinde yardımcıdır. Aknenin yanında ciltte meydana gelen egzama hastalıklarına karşı da etkili sonuçlar verebilir. Özellikle lavanta yağı egzama kaşıntılarının tedavisinde çok etkili sonuçlar verebilmektedir.
Lavanta ciltte kırışıklıkların giderilmesine yardımcı olabilir.
Lavanta aynı zamanda böcek ısırıkları tedavisinde, cildin temizlenmesinde, çatlakların giderilmesinde etkili rol oynayabilir. Lavanta uçucu yağı elde etmek için yapılan buhar distilasyonunda yağın yanında aynı zamanda çiçek suyu olarak da bilinen hidrosol da elde edilir. Hidrosoller su ve yağın karışımı değil tüm bitkinin buharla birleşerek oluşturduğu ve suda eriyen tüm elementlerini içeren bir maddedir. En hassas ciltlerde bile tonik olarak kullanılabilir. Bunun dışında ayakların dinlenmesi, ayakların altında ölü deri toplanmasına karşı da suya lavanta yağı karıştırılarak ayaklara uygulanabilir.
• Saç Sağlığı: Lavanta cilt sağlığı yanında saç sağlığına da ciddi anlamda katkıda bulunur. Saçların canlanmasını sağlar, dökülmeyi engelleyebilir ve dökülmeye neden olan faktörlerin ortadan kalkmasına yardımcı olur. Kafa derisine uygulandığında kepek sorununu çözer. Saçların uzamasını teşvik eder ve doğal bir parlaklık kazandırır. Saçkıran hastalığının tedavisinde de yardımcı olabilir.
• Baş Ağrısına İyi Gelir: Lavantanın başta migren olmak üzere baş ağrısına neden olan sorunların ortadan kaldırılmasında etkili olduğu kanıtlanmıştır. Lavanta çayı migren ağrılarını rahatlatmaya yardımcı olabilir. Lavanta yağının boyun ve alın kısmına uygulanması baş ağrısının giderilmesine yardımcı olur. Stresten kaynaklanan baş ağrılarında rahatlatıcı etkisi ile yardımcı olur.
• Sindirim Sistemi:Lavanta yağı sindirim sistemindeki ağrıları yatıştırır ve ayrıca safra salgılanmasını teşvik ederek hazımsızlığa iyi gelir. Bunun dışında gaz ve kabızlık sorunlarına karşı etkilidir. Lavanta çayı tüketimi sinir, bağırsak bozuklukları, hazımsızlık gibi sorunların ortadan kalkmasını sağlar. Bu amaç doğrultusunda lavanta tomurcukları da çorbalarda kullanılabilir. Lavanta mide bulantıları ve mide semptomlarının giderilmesine yardımcı olur. Bu amaçla kulak arkasına veya göbek altına lavanta yağı uygulanması tavsiye edilir. Çay olarak tüketildiğinde ise bağırsak sistemine yardımcı olarak hazımı kolaylaştırır.
